Μαθήματα

Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση της κατασκευής  και των τεχνολογικών ζητημάτων που συνδέονται με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Η εκπαιδευτική διαδικασία οργανώνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει αντιληπτό ότι η κατασκευή δεν είναι μια ανεξάρτητη και αποκομμένη πρακτική υλοποίησης του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, αλλά αποτελεί μια αναπόσπαστη διάσταση της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, παράλληλα εξελισσόμενη και προσαρμοζόμενη στη γενικότερη σχεδιαστική προσέγγιση.

Το μάθημα περιλαμβάνει ισόποσα διαλέξεις και εκπόνηση ομαδικής εργασίας από τους φοιτητές.

Η εργασία αφορά σε μια κατοικία συμβατικής κατασκευής που μελετήθηκε σε προηγούμενο έτος στο πλαίσιο μαθήματος Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού. Η ίδια κατοικία προσεγγίζεται δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις κατασκευαστικές μεθόδους σε όλα τα στάδια της υλοποίησής της, στο φέροντα οργανισμό, στα δομικά στοιχεία πλήρωσης, στη χρήση υλικών και στρατηγικών του κατασκευαστικού προγραμματισμού, σε ενεργειακά ζητήματα που επηρεάζουν  το εξωτερικό κέλυφος, στις μονώσεις,  στο σχεδιασμό ειδικών αρχιτεκτονικών στοιχείων (χάραξη σκάλας, χάραξη στέγης), σε ενδεικτικές στρατηγικές θέρμανσης και κλιματισμού, καθώς και στον έλεγχο του κόστους κατασκευής και της τήρησης των σχετικών κανονισμών.

Η παρουσίαση της εργασίας περιλαμβάνει κατασκευαστικά σχέδια προδιαγραφών οριστικής αρχιτεκτονικής μελέτης και μελέτης εφαρμογής, καθώς και προπλάσματα εστιασμένα σε χαρακτηριστικά σημεία της κατοικίας όπου εντοπίζεται ιδιαίτερο κατασκευαστικό ενδιαφέρον. ​

Στόχος του μαθήματος είναι να διδάξει μια σύγχρονη μεθοδολογία οργάνωσης έργου που θα περιλαμβάνει όλα τα στάδια υλοποίησης μιας κατασκευής. Από την αρχική αρχιτεκτονική σύνθεση με το σύνολο των αισθητικών, λειτουργικών, περιβαλλοντικών και ενεργειακών απαιτήσεων μέχρι την εκπόνηση μελέτης εφαρμογής, κατασκευής με βάση τα επιλεγμένα υλικά και λειτουργίας του κτιρίου.  Μετά το τέλος του μαθήματος οι φοιτητές θα :

• γνωρίζουν την ορολογία και το σύνολο των ειδικών όρων επικοινωνίας γύρω από κατασκευαστικά θέματα,
• κατανοούν την δομή και πως αυτή μπορεί να κατασκευαστεί,
• γνωρίζουν ποικιλία υλικών, την χρήση, χρησιμότητα και λογική εφαρμογής τους,
• δημιουργούν κατασκευάσιμα μοντέλα πληροφορίας κτιρίων (Revit),
• αξιολογούν τα αποτελέσματα των σχεδιαστικών τους επιλογών.

Το μάθημα αποτελεί την πρώτη επαφή των φοιτητών με την πλήρη συνθετική διαδικασία στο δημόσιο χώρο: στα πλαίσια μίας σύνθετης λειτουργικής ενότητας και σε συγκεκριμένη τοποθεσία εντός της πόλης οι φοιτητές καλούνται να προσεγγίσουν εννοιολογικά, τοπολογικά, τυπολογικά και μορφολογικά το πολυεπίπεδο συνθετικό έργο σχεδιασμού ενός δημοσίου κτιρίου μικρής κλίμακας εντός πόλεως.

Οι παράμετροι, που καθορίζουν τη μεθοδολογία είναι η συνθετική διαχείριση του προγράμματος, του τόπου, του εδαφικού αναγλύφου, του κλίματος και του προσανατολισμού του κτιρίου αλλά και των σχέσεων κλίμακας, υλικών και ύφους με το άμεσο περιβάλλον. Θέματα ταυτότητας και ογκοπλασίας ολοκληρώνουν τα στοιχεία πολυπλοκότητας της συνθετικής διαδικασίας.

Η ανάλυση και μελέτη αναλόγων σημαντικών υλοποιημένων κτιρίων και οι διαλέξεις, που συνοδεύουν το εργαστήριο, αποσκοπούν στην πρακτική και θεωρητική θωράκιση της αναζήτησης και τη διευκόλυνση μιάς πραγματολογικής προσέγγισης του μαθησιακού στόχου.

Η Μηχανική μπορεί να καθοριστεί ως η επιστήμη η οποία ασχολείται με την κίνηση των σωμάτων και τις δυνάμεις που ασκούνται σε αυτά. Διαιρείται σε τρία μέρη: την Μηχανική των στερεών-απαραμόρφωτων σωμάτων, την μηχανική των παραμορφώσιμων σωμάτων και την μηχανική των ρευστών. Στην Δομική Μηχανική Ι, ερευνάται η συμπεριφορά των απαραμόρφωτων σωμάτων υπό την επίδραση αξονικών δυνάμεων, στρεπτικών ροπών, καμπτικών ροπών και συνδυασμού φορτίσεων υπό συνθήκες ισορροπίας.

Περιγραφή / Περιεχόμενο μαθήματος

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η τέχνη του χρώματος, το χρώμα και οι βασικοί κανόνες που διέπουν την λειτουργία της όρασης, όσο αφορά την εντύπωση που προκαλούν τα χρώματα και οι αποχρώσεις τους όταν ζωγραφίζομε.

Στην διδασκαλία του εξαμήνου συμπεριλαμβάνετε σειρά διαλέξεων με έργα που ξεκινούν από την εποχή που ο άνθρωπος σχεδίαζε στον τοίχο της σπηλιάς του ως τις μέρες μας, δίνεται η δυνατότητα να παρουσιαστούν οι δημιουργοί και τα έργα τους, έτσι ώστε o μαθητής να μάθει να διακρίνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά  των έργων κάθε εποχής, το είδος της αρμονίας που προσπάθησε να πετύχει κάθε γενιά καλλιτεχνών, το πως ερμήνευσε το χώρο, πως έπλασε τη φόρμα πως χειρίστηκε το φως, πως απέδωσε τους τόνους, πως οργάνωσε την σύνθεση κ.τ.λ.

Το μάθημα έχει εργαστηριακό χαρακτήρα και η παρουσία και συμμετοχή τον μαθητών είναι υποχρεωτική.

Η αξιολόγηση γίνεται στο τέλος κάθε εξαμήνου από την παρουσίαση του συνόλου των ασκήσεων που πραγματοποίησε ο κάθε φοιτητής.

Στόχος του μαθήματος είναι, μέσα από την ζωγραφική πράξη οι φοιτητές να αντιληφθούν ότι όταν ζωγραφίζουν αποφασιστική είναι η εντύπωση και όχι η πραγματικότητα των χρωμάτων. Ακόμη, να μάθουν να βλέπουν και να αποδίδουν την λογική εναλλαγή θερμών και ψυχρών χρωμάτων ή καλύτερα να μάθουν να μεταφράζουν τον τόνο σε θερμά και ψυχρά χρώματα.
Να έρθουν αντιμέτωποι με την αστάθεια που έχει κάθε χρώμα και την αμοιβαία εξάρτηση από τα χρώματα, που βρίσκονται γύρω του, και να κατανοήσουν ότι αν το χρώμα η τα χρώματα στο περιβάλλον ενός χρώματος, αλλάξουν, το χρώμα αυτό, δεν είναι πια το ίδιο. Η χροιά, η λάμψη η φωτεινότητα κάθε χρώματος αλλοιώνονται με κάθε πινελιά που προσθέτει κανείς σε άλλες θέσεις ενός έργου έτσι που, αυτό που ήταν θερμό πριν από ένα λεπτό, γίνεται ψυχρό, όταν βάλεις ένα θερμότερο χρώμα σε μιαν άλλη θέση, και αυτό που βρισκόταν σε αρμονία όταν το άφησες, γίνεται παράφωνο καθώς τοποθετείς άλλα χρώματα πλάι του.
Να δουν ότι βασική αρχή της αρμονίας, που πηγάζει από τον νόμο τον συμπληρωματικών, είναι εύκολο να γίνει αντιληπτή όταν ζωγραφίζομε, λόγω του ότι το μάτι, επιζητεί αυθόρμητα και συνδέει συμπληρωματικά χρώματα.

 

 

Οι πόλεις εξελίσσονται με δυναμικό τρόπο, προσαρμοζόμενες στα χαρακτηριστικά κάθε εποχής. Η αστικοποίηση, η  τεχνολογική ανάπτυξη, η κλιματική αλλαγή, οι πανδημίες, η άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων,  διαμορφώνουν νέους κανόνες και συνθήκες για την ανάπτυξη των πόλεων  που ως στόχο έχουν την περιβαλλοντική προστασία, την κοινωνική συνοχή και την οικονομική ευημερία.  Σε ένα συνεχώς εξελισσόμενο αστικό περιβάλλον είναι σημαντικός ο ρόλος του σχεδιασμού ο οποίος θα διαμορφώσει συνθήκες για την καλύτερη διαβίωση των κάτοικων των πόλεων, με όρους βιώσιμης και ανθεκτικής ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.

Το μάθημα έχει ως στόχο να εισάγει τους φοιτητές στην αναγνώριση των βασικών παραμέτρων που διαμορφώνουν τον αστικό χώρο και στον τρόπο που ο αστικός και ο πολεοδομικός σχεδιασμός διαχειρίζονται τις παραμέτρους αυτές μέσω των αντίστοιχων εργαλείων για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του αστικού πληθυσμού.

 

 

 

Το μάθημα δεν διαθέτει περιγραφή

Στις αρχές του 21ου αιώνα, ο κύκλος της νεωτερικότητας η οποία ξεκίνησε τον 18ο αιώνα, βρίσκοντας την πολιτική του έκφραση με τη Γαλλική Επανάσταση και την οικονομική με την Βιομηχανική, δείχνει σταδιακά να κλείνει, καθώς η υλική και ιδεολογική ηγεμονία της Δύσης τίθεται υπό αμφισβήτηση. Από την εποχή της Αναγέννησης (όταν δηλαδή τέθηκαν οι βάσεις της έννοιας της καλλιτεχνικής παραγωγής με λίγο πολύ νεωτερικούς όρους) ως τις μέρες μας, η αρχιτεκτονική της Δύσης διήνυσε πολύ δρόμο, έχοντας όμως πάντα ως σταθερό σημείο αναφοράς τον κλασικισμό της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας, είτε ως κατάφαση είτε ως άρνηση. Το β΄ μισό του 18ου και όλος ο «μακρύς» 19ος αιώνας ως τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατέχει σε τούτο το διάστημα βαρύνουσα σημασία, επειδή παρήγαγε ένα πυκνό θεωρητικό λόγο και στοχάστηκε πάνω στη δέουσα πορεία της αρχιτεκτονικής μέσα σε ραγδαία μεταβαλλόμενες και πρωτόγνωρες συνθήκες. Η εποχή τούτη αποτελεί τη μήτρα η οποία συνδέει την αρχιτεκτονική τόσο με την πνευματική παράδοση της Αναγέννησης και του Μπαρόκ όσο και με το μοντέρνο κίνημα, έστω κι αν το τελευταίο ήρθε σε καταστατική αντίθεση απέναντι στη μορφοκρατία και την τυπολατρία (για να προτείνει στο τέλος τη δική του).

Η περίοδος από τα μέσα του 18ου αιώνα σηματοδοτεί την αμφισβήτιση της μονομέρειας του ρυθμολογικώς αυστηρού, ουμανιστικού κλασικισμού και τον εμπλουτισμό του με νέες αισθητικές θεωρίες, την απομάκρυνση από τις ογκοπλαστικές υπερβολές τού μπαρόκ και τη διακοσμητική αισθητική του ροκοκό. Τα νέα ρεύματα καταλήγουν από τη μια στην αυστηρότητα του νεοκλασικισμού και από την άλλη στην ανάδειξη του γραφικού. Αν κατά τον 18ο αιώνα ζυμώθηκε ιδεολογικά, τον 19ο αιώνα εκφράστηκε καθαρά η παγκόσμια οικονομική πολιτική και πολιτιστική ηγεμονία της Ευρώπης, με κορύφωση στα χρόνια γύρω από το 1900. Είναι μια εποχή έντονων κοινωνικών ανακατατάξεων και πνευματικών οραματισμών, με νέες καλλιτεχνικές και επιστημονικές φυγές προς το μέλλον αλλά και πιεστικά, καινοφανή προβλήματα του παρόντος. Ο 190ς αιώνας ωθεί τα πράγματα στα τεχνικά και μορφολογικά όρια των ρυθμών, ωθούμενος ταυτόχρονα προς έναν ακατάπαυστο δανεισμό και μίξη στυλ διαφόρων εποχών, σε μια προσπάθεια εύρεσης ενός αισθητικού κανόνα ο οποίος θα εξέφραζε τη σύγχρονη εποχή. Τα αρχιτεκτονικά ρεύματα που διαμορφώθηκαν τότε συγκρότησαν ένα ηγεμονικό κανόνα περί ιστοριογραφίας, αρχιτεκτονικής, αισθητικής και πολεοδομίας, ο οποίος διαδόθηκε, μεταφυτεύθηκε ή απλώς επιβλήθηκε σε όλη την περιφέρεια του δυτικού κόσμου. Ως εκ τούτου, η γνώση της αρχιτεκτονικής της εποχής είναι αναγκαία ώστε οι σπουδαστές να είναι σε θέση να ερμηνεύσουν μορφές και σχεδιαστικές επιλογές του πρόσφατου παρελθόντος, οι οποίες ακόμα και σήμερα καθορίζουν τη μορφή και τη λειτουργία πολλών ευρωπαϊκών (και όχι μόνο) πόλεων.

Η παρουσίαση του υλικού στο μάθημα δεν είναι απλώς μια περιγραφή των ποικιλλώνυμων στυλ και κινημάτων τα οποία άνθισαν τότε στον αγρό των τεχνών, αλλά μια εμβάθυνση για την κατανόηση των ιδεολογικών και τεχνικών επιλογών της εποχής, οι οποίες τελικά έθεσαν τις βάσεις για την διαυγέστερη αρχιτεκτονική έκφραση του μοντερνισμού κατά τον 20ό αιώνα. Παράλληλα οι σπουδαστές θα μάθουν να αναγνωρίζουν τις κύριες στυλιστικές κατευθύνσεις, τα σημαντικότερα παραδείγματα τα οποία έθεσαν τους στυλιστικούς κανόνες της περιόδου, αλλά και να αναγνωρίσουν συνθετικές αρετές της αρχιτεκτονικής αυτής. Παρά την έντονη μορφοκρατία της περιόδου, οι κατόψεις των κτηρίων παρουσιάζουν επίσης εξαιρετικό ενδιαφέρον με πρωτότυπες λύσεις μέσα στα αποδεκτά πρότυπα της εποχής, χωρίς να λείπουν και οι υπερβάσεις, οι οποίες προήγαγαν τον προβληματισμό γύρω από την αρχιτεκτονική.

Το μάθημα θα επικεντρωθεί στην αλλαγή της καλλιτεχνικής συνθήκης από τα τέλη του 18^ου και σε όλη τη διάρκεια του 19^ου αιώνα, ακολουθώντας την περιοδολόγηση του ιστορικού Eric Hobsbawm για τον “μακρύ 19^ο αιώνα”: η εποχή των Επαναστάσεων (1789-1848), η εποχή του Κεφαλαίου (1848-1875) και, τέλος, η εποχή των Αυτοκρατοριών (1875-1914). Οι αλλαγές και εξελίξεις στις τέχνες, τη μουσική και την αρχιτεκτονική του 19^ου αιώνα θα εξεταστούν μέσα από την αλληλοδιαπλοκή τους με τις πολιτικο-κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές της περιόδου, ως εκφράσεις αλλά και ως συν-διαμορφωτές της νεωτερικότητας. Πώς επιδρά η βιομηχανική επανάσταση, η ανάδυση της Μητρόπολης, οι εντεινόμενες κοινωνικές αντιθέσεις και η αποικιοκρατική επέκταση της Ευρώπης στις τέχνες και την αρχιτεκτονική; Πώς η καλλιτεχνική δημιουργία αναγιγνώσκει τη νέα αυτή πραγματικότητα και πώς επιχειρεί να την αποτυπώσει ή και να την ξεπεράσει; Απαντώντας στα παραπάνω ερωτήματα, στο μάθημα θα μελετηθούν τόσο οι ευρύτερες τάσεις και αλλαγές στην περίπτωση της Ευρώπης, όσο και η ιδιαίτερη συνθήκη του Παρισιού που θα χαρακτηριστεί από τον W. Benjamin ως η “πρωτεύουσα του 19^ου αιώνα”. Στόχοι του μαθήματος είναι αφενός η αναζήτηση των νημάτων και η αναγνώριση των συνθηκών που αργότερα θα οδηγήσουν στις ριζικές αμφισβητήσεις του καλλιτεχνικού φαινομένου εν γένει και στη γέννηση της νέας συνθήκης του πολιτισμού στον πρώιμο 20^ό αιώνα. Αφετέρου, το μάθημα στοχεύει στην κατανόηση της διαλεκτικής σχέσης ανάμεσα στην (καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική) δημιουργία και τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές αλλαγές που επιφέρει η νεωτερικότητα.

Οι υπολογιστές είναι θαυμαστά εργαλεία τα οποία χωρίς δημιουργική καθοδήγηση αποδίδουν μέτρια αποτελέσματα. Είναι συνεπώς απαραίτητο, παράλληλα με την εκπαίδευση στα ηλεκτρονικά μέσα και στις τεχνικές τους, οι σπουδαστές της αρχιτεκτονικής να εντρυφήσουν στη δημιουργική διαδικασία, στο τι συνιστά καλλιτεχνική πρωτοτυπία, στην ικανότητα δισδιάστατης αναπαράστασης τρισδιάστατων αντικειμένων υπαρκτών ή νέων. 

Το μάθημα στοχεύει στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων εκείνων που δίνουν τη δυνατότητα απόδοσης ιδεών νοημάτων και ατμόσφαιρας του χώρου μέσα από διαφορετικά μέσα αναπαράστασης. Η γεωμετρία, η παρατήρηση, η ανάλυση και η απόδοση σε εικόνα είναι οι κεντρικοί άξονες του μαθήματος.

Τα εργαλεία και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται συνδυάζουν τη σκέψη βάσει των αρχών της οπτικής αντίληψης και της σύγχρονης αφηρημένης τέχνης με το άμεσο σκίτσο, το σχέδιο και την απόδοσή τους μέσω του Η/Υ.  Όσον αφορά στο σχέδιο, εστιάζουμε στο θέμα της τομής (κατακόρυφης ή οριζόντιας) ως εργαλείο κατανόησης και σύνθεσης του χώρου, στην αξονομετρία και την προοπτική, στο αρχιτεκτονικό σχέδιο ως αφήγηση της ατμόσφαιρας του χώρου και στη φυσική μακέτα ως εργαλείο σύνθεσης αλλά και παρουσίασης. Παράλληλα με τις θεωρητικές διαλέξεις του μαθήματος και τις πρακτικές ασκήσεις, γίνονται σεμινάρια πάνω σε λογισμικά vector και raster γραφικών, με έμφαση στη δημιουργική έκφραση χωρικών ποιοτήτων συσχετισμένη με τις συμβάσεις του αρχιτεκτονικού σχεδίου.