Μαθήματα

Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στην αντιμετώπιση ενός συνθετικού ζητήματος μεγαλύτερης πολυπλοκότητας, και στη διαπραγμάτευση ζητημάτων που απορρέουν από τις συγκεκριμένες συνθήκες που αντιμετωπίζει μια αρχιτεκτονική πρόταση στο περιβάλλον όπου υλοποιείται (το υπάρχον πολιτισμικό, γεωγραφικό, υλικό, κοινωνικό, οικονομικό κλπ. περιβάλλον). Τίθενται θέματα συνθετικής διαχείρισης του τόπου, του τοπίου, του εδαφικού αναγλύφου, του κλίματος, του προσανατολισμού του κτιρίου κ.λπ. Επί πλέον η σύγχρονη «μετάφραση» στοιχείων της τοπικής παράδοσης καθώς και η ανταπόκριση στο λειτουργικό πρόγραμμα του θέματος (κατοικία), αποτελούν στοιχεία περαιτέρω πολυπλοκότητας προς συνθετική διαχείριση.

Tο μάθημα αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη επαφή των φοιτητών με την ολοκληρωμένη συνθετική διαδικασία και στοχεύει στη ανάπτυξη συνθετικών δεξιοτήτων και μεθοδολογίας προσέγγισης βασικών χωρικών σχέσεων. Βασικές παράμετροι της μεθοδολογίας είναι η συνθετική διαχείριση του τόπου, του φυσικούαναγλύφου, του κλίματος και του προσανατολισμού του κτηρίου αλλά και των σχέσεων κλίμακας, υλικών και ύφους με το άμεσο περιβάλλον. Θέματα λειτουργικού προγράμματος και ογκοπλασίας ολοκληρώνουν τα βασικά στοιχεία της συνθετικής διαδικασίας. Στο πλαίσιο της οικείας μονολειτουργικότητας του κατοικείν και σε συγκεκριμένη τοποθεσία εντός της πόλης, οι φοιτητές καλούνται να προσεγγίσουν εννοιολογικά, τυπολογικά και μορφολογικά το βασικό αλλά πλήρες συνθετικό έργο σχεδιασμού μίας μονοκατοικίας για μικρή ομάδα χρηστών, είτε αυτή αφορά τον κλασσικό πυρήνα του κοινωνικού φάσματος, την οικογένεια, είτε ομάδα με άλλη δομή και σύνθεση. Η ανάλυση και μελέτη σημαντικών υλοποιημένων κατοικιών και οι διαλέξεις, συνοδεύουν το εργαστήριο το οποίο αποτελείται από διμελείς ή τριμελείς ομάδες φοιτητών, αποσκοπούν στην πρακτική και θεωρητική υποστήριξη της έρευνας και την ενίσχυση μίας πραγματολογικής προσέγγισης του μαθησιακού στόχου.

Περιγραφή / Περιεχόμενο μαθήματος

Το αντικείμενο του μαθήματος και στο δεύτερο εξάμηνο είναι η γνωριμία και η κατανόηση της εικαστικής γλώσσας, καθώς και η κατάκτηση των εικαστικών εκφραστικών μέσων και αποτελεί συνέχεια της διδασκαλίας του πρώτου εξαμήνου.
Για την κατάκτηση των εικαστικών εκφραστικών μέσων, έχει μεγάλη σπουδαιότητα, η πρακτική εκείνη, η οποία επιτρέπει, την διαρκή άμβλυνση της όρασης, μέσα από την παρατήρηση του ορατού κόσμου, και την προσπάθεια  απεικόνισης του. Για τον λόγο αυτό, η διδασκαλία του μαθήματος των εικαστικών επικεντρώνεται στο σχέδιο από φυσικά πρότυπα.

Στην διδασκαλία του εξαμήνου συμπεριλαμβάνετε σειρά διαλέξεων με έργα που ξεκινούν από την εποχή που ο άνθρωπος σχεδίαζε στον τοίχο της σπηλιάς του ως τις μέρες μας, δίνεται η δυνατότητα να παρουσιαστούν οι δημιουργοί και τα έργα τους, έτσι ώστε o μαθητής να μάθει να διακρίνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά  των έργων κάθε εποχής, το είδος της αρμονίας που προσπάθησε να πετύχει κάθε γενιά καλλιτεχνών, το πως ερμήνευσε το χώρο, πως έπλασε τη φόρμα πως χειρίστηκε το φως, πως απέδωσε τους τόνους, πως οργάνωσε την σύνθεση κ.τ.λ.

Το μάθημα έχει εργαστηριακό χαρακτήρα και η παρουσία και συμμετοχή τον μαθητών είναι υποχρεωτική.

Η αξιολόγηση γίνεται στο τέλος κάθε εξαμήνου από την παρουσίαση του συνόλου των ασκήσεων που πραγματοποίησε ο κάθε φοιτητή.

Στόχος του μαθήματος είναι να αντιμετωπισθεί το σχέδιο, όχι ως μια άσκηση ιδιαίτερης επιδεξιότητας, αλλά ως ένα οικοδόμημα όπου, όλα τα διαφορετικά μέρη του, παίζουν το ρόλο τους μέσα στο σύνολο. Ακόμα να μπορέσει να αντιληφτεί ο φοιτητής, ότι σχεδιάζω, σημαίνει προσδιορίζω μια ιδέα, ότι το σχέδιο είναι ο προσδιορισμός της οπτικής σκέψης, να κατανοήσει ότι, όταν βλέπει κανείς κάτι, και προσπαθεί να το αναπαραστήσει, αυτό συνεπάγεται ότι του παραχωρεί μια θέση μέσα στο σύνολο: μία θέση στο χώρο, κάποιο βαθμό στην κλίμακα του μεγέθους, της φωτεινότητας, της έντασης, η της απόστασης, ότι ακόμα και μια πολύ απλή διάταξη γραμμών επηρεάζει και επηρεάζεται από την δομή του χώρου που την περιβάλει. Να μάθει να αναζητά την μορφή μέσα από το πιο κανονικό, συμμετρικό, γεωμετρικό σχήμα, που είναι εφικτό, κάθε φορά, προχωρώντας από τις πιο απλούστερες διατάξεις σε προοδευτικά πολυπλοκότερες, προσπαθώντας να απεικονίσει τον πλούτο της πραγματικής ύπαρξης. Να κατανοήσει ότι σχέδιο σημαίνει, ακρίβεια στις σχέσεις μεταξύ τον μορφών και των χώρων που τις διαχωρίζουν. Αναζητώντας την ισορροπία στην σύνθεση να αντιληφθεί ότι κάθε προσπάθεια για ενότητα και τάξη, ανάμεσα στις γραμμές, στα σχήματα, τους τόνους, την θέση τους, και την κατεύθυνση τους, είναι δυνατή όταν ο ρόλος κάθε εικονιζόμενου στοιχείου ιδωθεί μέσα στο σύστημα ισορροπίας του όλου, και προσλαμβάνει το χαρακτήρα της «αναγκαιότητας» σε όλα τα μέρη του.

Το μάθημα επιχειρεί να καταστήσει κατανοητή τη συμβολή της θεωρητικής γνώσης και της συγκροτημένης σκέψης στην συνθετική προσέγγιση του σχεδιασμού. Κύριο εκπαιδευτικό στόχο αποτελεί η εύληπτη αναφορά στον τρόπο προσέγγισης του αρχιτεκτονικού προβλήματος και των ποικίλων παραμέτρων του.
Έμφαση δίδεται πρωταρχικά στο «πώς σκέπτομαι για την Αρχιτεκτονική» προκειμένου να αντιμετωπίσω την πολυπλοκότητά της και δευτερευόντως στο «πώς κρίνω το αρχιτεκτόνημα» επί τη βάσει των θεμελιωδών παραμέτρων του.
Οι ενότητες του μαθήματος συμπληρώνουν το παράλληλο μάθημα Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού 2, το οποίο αποτελεί το πεδίο της πρακτικής εφαρμογής τους. Το βασικό μέσο της αλληλοσυμπλήρωσης αυτής αποτελούν οι διαλέξεις με συγκεκριμένες θεματικές, που προσεγγίζουν κεντρικά θέματα προς συζήτηση και προβληματισμό, με τα οποία οι φοιτητές θα έρθουν αντιμέτωποι στα πρώτα βήματα της επαφής τους με την αρχιτεκτονική σύνθεση.

Το δεύτερο εξάμηνο του μαθήματος Εισαγωγή στην Αρχιτεκτονική Σκέψη επικεντρώνεται στο φαινόμενο της Μητρόπολης και τη σχέση του με την Αρχιτεκτονική. Οι ενότητες που θα διερευνηθούν είναι:

-Το Φαινόμενο της Μητρόπολης

-Περιπλάνηση και Καταστασιακοί

-Το Μητροπολιτικό Σοκ

-Οι Απέραντες Εκτάσεις των Προαστίων

-Ο Πλανήτης των Παραγκουπόλεων

-Το Λας Βέγκας και η γέννηση του Μεταμοντέρνου

-Κελύφη χωρίς Περιεχόμενο

-Η Γη ως Προϊόν (Αντιπαροχή, Pet Architecture)

-Η Έκλειψη του Δημοσίου Χώρου

-Καταστροφή και Αποδόμηση

-Η Αρχιτεκτονική την Εποχή της Παγκοσμιοποίησης (Γενιά του ΄30, Κριτικός Τοπικισμός)

-Νομαδισμός-Ταξιδιώτες-Εφήμερη Κατοίκηση

Το μάθημα δεν διαθέτει περιγραφή

Το μάθημα δεν διαθέτει περιγραφή

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΤΕΧΝΗ

Στόχος του μαθήματος είναι η γνωριμία και εξοικείωση των φοιτητών με τη Βυζαντινή και την Αναγεννησιακή τέχνη. Στην 1^η ενότητα εξετάζεται ο αισθητικός χαρακτήρας της βυζαντινής τέχνης, οι σταθμοί στην εξέλιξη της, οι σχολές αγιογραφίας και η βυζαντινή περίοδος του El Greco. Διερευνούνται επίσης βυζαντινά στοιχεία στη νεοελληνική τέχνη του μεσοπολέμου. Στη 2^η ενότητα εξετάζεται η καλλιτεχνική δημιουργία από το 14ο έως το 16ο αιώνα στην Ιταλία και τη Βόρεια Ευρώπη. Οι φοιτητές έρχονται σε επαφή με την ιστορία της τέχνης και το ευρύτερο ιδεολογικό και εννοιολογικό πλαίσιο προκειμένου να καταστεί δυνατή η κατανόηση των συνθηκών και των ζυμώσεων που συνέβαλαν στη διαμόρφωσης της αναγεννησιακής τέχνης. Το μάθημα  εξετάζει εποπτικά την πρωτοαναγέννηση, την  πρώιμη Αναγέννηση, την κλασική – ώριμη Αναγέννηση και την όψιμη Αναγέννηση (Μανιερισμός). Στην 3^η ενότητα παρουσιάζεται η τέχνη του Μπαρόκ (17^ου αιώνα), ως έκφραση της θρησκευτικής Αντιμεταρρύθμισης. Οι τάσεις και τα βασικά χαρακτηριστικά του Ιταλικού, του Φλαμανδικού και του Ισπανικού Μπαρόκ.

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΑΝΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

1. Εισαγωγή στη Βυζαντινή τέχνη. Από τα Φαγιούμ στην Κρητική Σχολή 
2. «El Greco: Βυζαντινός, Αναγεννησιακός ή Μανιεριστής ζωγράφος; Αναζητώντας τις πηγές της τέχνης του»
3. Βυζαντινά στοιχεία στη Νεοελληνική τέχνη του Μεσοπολέμου
4. Εισαγωγή στην τέχνη της Αναγέννησης
5. Η τέχνη της Πρωτοαναγέννησης στην Ιταλία και το Διεθνές γοτθικό στυλ
6. Η τέχνη της Πρώιμης Αναγέννησης στην Ιταλία
7. Η τέχνη της Κλασικής ή Ώριμης Αναγέννησης
8. Η τέχνη της όψιμης Αναγέννησης – Μανιερισμός
9. Η Βενετσιάνικη Σχολή και ο βενετικός Μανιερισμός
10. Η τέχνη της Αναγέννησης στις Βόρειες χώρες
11. Η τέχνη του Μπαρόκ. Το Ιταλικό και το Ισπανικό Μπαροκ
12. Το Φλαμανδικό Μπαρόκ

Μεσαιωνικός vs Aναγεννησιακός κόσμος

Εξεταση του Μεσαιωνικού κόσμου (Βυζάντιο - Γοτθική αρχιτεκτονική) σε αντιπαράθεση με τον κόσμο της Αναγέννησης ως αντικατοπτρισμός του διπόλου Θεοκρατίας και Ανθρωποκρατίας.
Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση για κάθε ιστορική περίοδο των συνθηκών μέσα στις οποίες παρήχθη το αρχιτεκτονικό έργο καθώς και οι απαντήσεις που έδωσαν τα υπό εξέταση κτίσματα σε μείζονα αρχιτεκτονικά θέματα αλλά και ιδεολογικά ρεύματα.
Αναλύεται ο διάλογος της εξουσίας - θρησκευτικής και πολιτικής - με την αρχιτεκτονική, η επιρροή των γεωμορφολογικών δεδομένων και της χρήσης των υλικών καθώς και η συμβολική διάσταση των κτηρίων. Διαλέξεις ex cathedra και εργασία.

Μαθησιακός στόχος εργασίας

Ανάπτυξη της ικανότητας των φοιτητών :

α. .  για περιγραφή αρχιτεκτονικών έργων με χρήση της ορθής ορολογίας και έκφρασης.

Β. για σύνταξη μια ερευνητικής εργασίας (2000 λέξεων) με προδιαγραφές επιστημονικής ανακοίνωσης (paper). 

γ.  για διατύπωση ενός θεωρητικού ερευνητικού ερωτήματος ύστερα από τη συλλογή και διαχείριση ερευνητικού υλικού προερχόμενου από πραγματολογικά στοιχεία 

δ. για διατύπωση αρχιτεκτονικού θεωρητικού λόγου.

Το δεύτερο εξάμηνο του μαθήματος Ιστορία της Τέχνης θα ασχοληθεί με τον 20ο αιώνα από τα ακραία κινήματα των αρχών του αιώνα έως την αμφισβήτηση του Μοντέρνου στα τέλη του. Οι ενότητες που θα ασχοληθούμε είναι:

-Κυβισμός

-Ρωσική Πρωτοπορία

-De Stijl

-Σουρεαλισμός

-Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός

-Fluxus και CO.BR.A.

-Art Brut

-Περφόρμανς και Body Art

-Καταστασιακή (Internationale Situatoniste): η Κριτική του Φαινομένου της Τέχνης

-Η Τέχνη στην Εποχή της Μηχανικής Αναπαραγωγής

Ο στόχος του μαθήματος της Ιστορίας της Τέχνης ΙΙ είναι να ολοκληρώσουμε την εισαγωγή στη μοντέρνα τέχνη, να γνωρίσουμε τα μεταπολεμικά κινήματα που έρχονται ως απάντηση στις προπολεμικές κατακτήσεις της μοντέρνας πρωτοπορίας στις εικαστικές τέχνες και να αξιολογήσουμε τη συμβολή τους στην αρχιτεκτονική γλώσσα. Παράλληλοι στόχοι είναι η εξοικείωση με το λεξιλόγιο των εικαστικών τεχνών, η εντρύφηση στις σχέσεις μεταξύ τους και η επαφή με τις πρακτικές της ζώσας τέχνης ώστε να αναδειχθούν συνέχειες και ασυνέχειες μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Μέσω των παρουσιάσεων οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να εξασκηθούν σε προφορικές αναπτύξεις επιχειρημάτων εντός περιορισμένου χρόνου. Βασικός γνώμονας της παρουσίασης και ανάδειξης των κινημάτων της μεταπολεμικής τέχνης είναι η θέση του Peter Burger για την άνοδο, καθιέρωση και πτώση της πρωτοπορίας μεταπολεμικά την οποία θα υποβάλουμε σε κριτικό έλεγχο.

Αντικείμενο Μαθήματος - Εκπαιδευτικός Στόχος: Σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη βασικών εισαγωγικών μαθηματικών εννοιών που είναι απαραίτητες για την κατανόηση των προβλημάτων στατικού σχεδιασμού, οικοδομικής και έργων πολιτικού μηχανικού, τα οποία συνδέονται με το σχεδιασμό των κτιρίων.

Περιεχόμενο μαθήματος
Θεωρία: Συστήματα συντεταγμένων, καρτεσιανές, κυλινδρικές, σφαιρικές. Πίνακες και ορίζουσες. Διανυσματική ανάλυση. Εσωτερικό και εξωτερικό γινόμενο. Κωνικές τομές. Καμπύλες και μήκος τόξου. Επιφάνειες δευτέρου βαθμού. Εμβαδά. Ροπές και κέντρα μάζας.

Φροντιστηριακές ασκήσεις: Ως εφαρμογές της θεωρίας θα μελετώνται, μεταξύ άλλων, τα πολύεδρα (Πλατωνικά και Αρχιμήδεια στερεά), οι συμμετρίες, δομές και πλακοστρώσεις, οι πυραμίδες, η στατική τοξοτού φορέα και τριγωνικού δικτυώματος.

Ο Αριστοτέλης υποστήριζε οι πόλεις συγκροτήθηκαν όχι απλά για να ζούμε μέσα σε αυτές αλλά για να ζούμε καλά. Στα “Πολιτικά" ανέφερε ότι «η πόλη αποτελεί την κοινωνία του "εύ ζήν", για τις οικογένειες και τις ευρύτερες ομάδες, η οποία στοχεύει σε μία τέλεια και αυτάρκη ζωή».

Οι πόλεις, οι οποίες συγκεντρώνουν όλες τις λειτουργίες των ανθρώπων και που δημιουργήθηκαν για την κάλυψη των αναγκών τους, αποτελούν φαινόμενα που εντάσσονται και ταυτόχρονα διαμορφώνουν το ιστορικό γίγνεσθαι.  Καθώς η συγκρότηση της κοινωνίας διαφέρει με την πάροδο του χρόνου ακολούθως και οι πόλεις μεταβάλλονται αφού αποτελούν εκφράσεις του εκάστοτε κοινωνικού συστήματος. Κάποια στοιχεία τους παραμένουν σταθερά μέσα στο πέρασμα των αιώνων, ενώ κάποια άλλα μεταβάλλονται συνεχώς, προσαρμοζόμενα σε κοινωνικές, θρησκευτικές, πολιτικές κ.λπ. συνθήκες.

Στόχος του μαθήματος είναι

• η κατανόηση των βασικών εννοιών που αφορούν την πόλη
• κατανόηση των παραμέτρων που διαμορφώνουν το πολεοδομικό γίγνεσθαι
• η ερμηνεία του τρόπου που οι ιστορικές περίοδοι αποτυπώνονται στον πολεοδομικό χώρο.
• η μελέτη της ιστορικής διαστρωμάτωσης του χώρου
• η μελέτη των θεωριών που έχουν διατυπωθεί για την πόλη

Το μάθημα αποτελείται από το θεωρητικό μέρος και την εργασία που θα εκπονήσει ο/η

κάθε φοιτητής/τρια/

Το θεωρητικό μέρος περιλαμβάνει

• την εξέταση των θεωριών για τις απαρχές του αστικού φαινομένου,
• την εξέταση των τυπολογιών των πρώτων πόλεων
• τη μελέτη της πολεοδομικής συγκρότησης των αρχαίων ελληνικών, των ρωμαϊκών, των μεσαιωνικών, των ισλαμικών και των αναγεννησιακών πόλεων.
• τη μελέτη των πολεοδομικών προτάσεων των ουτοπιστών του 19ου αιώνα.
• τη μελέτη των απαρχών της σύγχρονης πολεοδομίας και της νομοθεσίας που την καθορίζει.
• το ρόλο της ιστορικής διαστρωμάτωσης στη σύγχρονη πόλη
• τη μελέτη της εξέλιξης των Ελληνικών πόλεων

Η εργασία περιλαμβάνει τα εξής

Κάθε φοιτητής/τρια κατά τη διάρκεια του εξαμήνου θα επιλέξει μια πόλη την οποία θα μελετήσει. Μέσα από βιβλιογραφικές και διαδικτυακές κ.α. πηγές θα αναλύσει την ιστορική και πολεοδομική της εξέλιξη και θα εστιάσει στο τρόπο που το παρελθόν έχει διαμορφώσει την πόλη αυτή σήμερα.

Οι φοιτητές-τριες στο τέλος του εξαμήνου θα παραδώσουν το τελικό τεύχος της εργασίας έκτασης περίπου 3.000 λέξεων.

Ημερομηνία Περιεχόμενο μαθήματος

Ο τελικός βαθμός θα προκύψει από

• Την αξιολόγηση της εργασίας (70%) και
• Τη γραπτή εξέταση (30%) που θα πραγματοποιηθεί κατά την εξεταστική περίοδο χωρίς τη χρήση σημειώσεων.

Το μάθημα στοχεύει να εισαγάγει τους φοιτητές στην γνώση και κατανόηση ιδιοτήτων και εφαρμογών των κυριότερων δομικών υλικών.

 Έτσι επιλέγει την παρουσίαση της δομής των υλικών και την συσχέτισή της με τις ιδιότητές τους και την εφαρμογή τους στις δομικές κατασκευές. Αιτιολογεί την επιλογή κατάλληλων υλικών με βάση τις ιδιότητες τους και κριτήρια αειφορίας. Τέλος το εργαστηριακό κομμάτι του μαθήματος αποσαφηνίζει περισσότερο τις ιδιότητες των υλικών, καθώς και την επιβεβλημένη μεταξύ τους συμβατότητα σε μία σύγχρονη κατασκευή.

Στόχος του μαθήματος είναι να κατανοήσουν οι φοιτητές τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, το κόστος, το ενεργειακό αποτύπωμα, την ανθεκτικότητα στο χρόνο και την φυσικοχημική και μηχανική συμβατότητα των υλικών ώστε να έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν τον κατάλληλο συνδυασμό για εφαρμογή στα κτίρια.